Dwóch naukowców z Polski laureatami prestiżowych grantów ERC
Dr hab. Maciej Trusiak z Politechniki Warszawskiej i dr Łukasz Sterczewski z Politechniki Wrocławskiej znaleźli się w gronie 400 laureatów ERC Starting Grants – prestiżowych grantów przyznawanych przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (ERC).
ERC Starting Grants
Dofinansowanie w ramach programu ERC Starting Grants otrzymują młodzi naukowcy – od dwóch do siedmiu lat po doktoracie – na realizację nowatorskich projektów o dużym potencjale rozwojowym. Na przeprowadzenie swoich badań mają maksymalnie pięć lat.
W tej edycji ERC przeznaczyła w sumie na wszystkie granty 628 mln euro. Projekty będą zrealizowane w 24 krajach europejskich. Najwięcej w Niemczech (87 projektów), Francji (50), Holandii (44), Wielkiej Brytanii (32) – poinformowało biuro prasowe ERC.
Wśród laureatów znalazło się dwóch naukowców z Polski. .
Nagrodzone projekty
Dr hab. inż. Maciej Trusiak, prof. PW z Wydziału Mechatroniki Politechniki Warszawskiej specjalizuje się w nanoskopii optycznej i chce poszerzyć wiedzę o dynamice pęcherzyków zewnątrzkomórkowych (nano-bioobiektów emitowanych przez wszystkie komórki) w obrębie żywych hodowli komórkowych, z unikalną precyzją na poziomie pojedynczych pęcherzyków. Wraz z zespołem zrealizuje projekt w Grupie Ilościowego Obrazowania Obliczeniowego (ang. Quantitative Computational Imaging QCI LAB).
Zespół prof. Trusiaka prowadzi szeroką współpracę międzynarodową z naukowcami z Uniwersytetu w Walencji (Hiszpania), Uniwersytetu Nankińskiego (Chiny) i Uniwersytetu Arktycznego Norwegii w Tromsø oraz krajową z badaczami z instytutów PAN: Instytutem Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego oraz Instytutem Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. Mirosława Mossakowskiego.
– Jeśli wszystko się powiedzie, możliwe będzie obrazowanie w tak szerokim polu, które byśmy uzyskali, łącząc ze sobą pola z przeszło 12 tysięcy mikroskopów fazowych obecnie dostępnych na rynku – zaznacza prof. Maciej Trusiak. – Jeśli chodzi o przepustowość informacyjną, która obecnie liczona jest w megapikselach, będę chciał uzyskać poziom dziesiątek gigapikseli – dodaje.
Na realizację projektu „Lensless label-free nanoscopy” (NaNoLens) naukowiec otrzymał 1,5 mln euro w ramach grantu ERC Starting Grant, przyznanego przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (ERC). Badania rozpoczną się w styczniu 2024 r. i potrwają 5 lat.
Dr inż. Łukasz Sterczewski
Drugim laureatem grantu ERC jest dr inż. Łukasz Sterczewski z Wydziału Elektroniki, Fotoniki i Mikrosystemów Politechniki Wrocławskiej. Będzie on realizował projekt „TeraERC – Chip-based room-temperature terahertz frequency comb spectrometers” (Spektrometry terahercowe pracujące w temperaturze pokojowej na bazie zintegrowanych optycznych grzebieni częstotliwości).
Naukowiec na co dzień zajmuje się falami terahercowymi, które są jednymi z najmniej zbadanych części widma promieniowania elektromagnetycznego. Ze względu na swoje unikatowe właściwości, są one przedmiotem zainteresowania naukowców na całym świecie, ale ich wykorzystanie poza laboratorium często jest niemożliwe ze względu na ograniczenia techniczne i sprzętowe. Zespół pod kierunkiem dr. Sterczewskiego dzięki grantowi zrealizuje badania dotyczące spektrometrów terahercowych pracujących w temperaturze pokojowej na bazie zintegrowanych optycznych grzebieni częstotliwości. W projekcie zakłada stworzenie miniaturowych urządzeń, które umożliwiłyby proste i efektywne wykorzystanie fal terahercowych w wielu codziennych sytuacjach.
Fale terahercowe to jedna z najmniej zbadanych części widma promieniowania elektromagnetycznego. Naukowcy na całym świecie starają się znaleźć sposób na ich szersze i bardziej efektywne wykorzystanie, a jeśli im się uda, to efektem mogą być przełomowe rozwiązania technologiczne w wielu dziedzinach – od medycyny, przez bezpieczeństwo, aż po eksplorację kosmosu. – Fale terahercowe (THz) to obszar widma elektromagnetycznego, który posiada cechy zarówno klasycznych fal radiowych, jak i światła. To sprawia, że fale THz mają wiele unikalnych właściwości – mówi dr inż. Łukasz Sterczewski. – Dlatego do ich ujarzmienia potrzebne jest połączenie dwóch różnych dziedzin. Jedną z nich jest elektronika, gdzie mamy fale mikrofalowe i radiowe, a drugą fotonika, czyli świat optyki i fal świetlnych – dodaje.
– Ze względu na to, że mają wyższą częstotliwość niż klasyczne promieniowanie mikrofalowe, pozwalają na uzyskanie obrazu w wysokiej rozdzielczości, a dodatkowo niosą też informację chemiczną. Czyli jeśli ktoś próbuje przemycić narkotyki lub inne nielegalne substancje na pokład samolotu, to przy użyciu fal terahercowych jesteśmy w stanie to wykryć – tłumaczy naukowiec.
Na realizację projektu „TeraERC – Chip-based room-temperature terahertz frequency comb spectrometers” (Spektrometry terahercowe pracujące w temperaturze pokojowej na bazie zintegrowanych optycznych grzebieni częstotliwości) naukowiec otrzymał 1,5 mln euro w ramach grantu ERC. Projekt ruszy od 1 styczniu 2024 r.
Europejska Rada ds. Badań przyznaje granty ERC Starting Grants od 2007 r. Jej budżet wynosi ponad 16 mld euro i jest częścią programu Horizon Europe. Członków Rady Naukowej – ciała zarządzającego – wybiera Komisja Europejska.